වෝකාර ලෝක: එකවෝකාර සිට පන්චවෝකාර දක්වා ( ලෝකවිදූ බුදු ගුණය )

ලෝකවිදූ බුදු ගුණය

• ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස ඔබ වහන්සේ ඒකවෙකාර ලෝකය අවබෝධ කළ බැවින් ලෝක විදූ නම් වන සේක.
• ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස ඔබ වහන්සේ චතු වෝකාර ලෝකය අවබෝධ කළ බැවින් ලෝක විදූ නම් වන සේක.
• ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස ඔබ වහන්සේ පංචවෝකාර ලෝකය අවබෝධ කළ බැවින් ලෝක විදූ නම් වන සේක.

ඒකවෝකාර, ද්විවෝකාර, ත්‍රිවෝකාර, චතුර්වෝකාර සහ පන්චවෝකාර ලෝකය

🌏1️⃣ ඒකවෝකාර ලෝකය

ඒකවෝකාර කියන්නේ :-
එක ආකාරයෙන් පවතින ලෝකය කියන අර්ථයයි.

මෙහි අදහස වන්නේ :-
සියලු සත්තුන්ට එකම ආකාරයේ චිත්තයක් පමණක් පවතින ලෝකය.
උදාහරණයක් විදියට, අරූප බ්‍රහ්ම ලෝකය යන්න “ඒකවෝකාර ලෝකය” යි කියනවා.
එහි ජීවත්වන සත්තුන්ට චිත්තය පමණක් පවතිනවා,
රූපය (ශරීරය) නැති නිසා ඒකම විකාරයක් පවතිනවා.

🕊️ උදාහරණ:
අරූපාවචර බ්‍රහ්ම ලෝකය :-
උදා: ආකාසානඤ්චායතන, විඤ්ඤාණඤ්චායතන, ආකිඤ්චඤ්ඤායතන, නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන.

🌿 2️⃣ ද්විවෝකාර ලෝකය

ද්විවෝකාර කියන්නේ :-
දෙකක් ආකාරයෙන් පවතින ලෝකය.
මෙහි සත්තුන්ට රූපය හා චිත්තය යන දෙකම පවතිනවා.

මෙය අදාල වෙන්නේ රූපාවචර බ්‍රහ්ම ලෝකයට.
එහි සත්තුන්ට ශරීරයක් (රූපය) සහ මනසක් (චිත්තය) පවතිනවා,
නමුත් අහිරික ලොභ, ද්වෙෂ, මෝහ නැති නිසා ඒ දෙකක් පමණක් විකසිතව පවතිනවා.

🕊️උදාහරණ:
රූපාවචර බ්‍රහ්ම ලෝක : (ආභස්සර, සුභකිණ්ණා, බ්‍රහ්මපාරිස්ස්ජාදී).

🌸 3️⃣ ත්‍රිවෝකාර ලෝකය

ත්‍රිවෝකාර කියන්නේ:-
රූපය, චිත්තය සහ වෙදනා (ආනන්දය  දුක්ඛය) යන තුනම ඇති ලෝකය.

මෙය බොහෝ විට දේව ලෝකයට අදාල වේ.
දේව ලෝකයෙ සත්තුන්ට ශරීරයක් තියෙනවා, මනසක් තියෙනවා,
ඒ මනසින් ලැබෙන සැපය, දුක්ඛය වැනි වේදනාත්මක අත්දැකීම් තියෙනවා.

🕊️ උදාහරණ:
චාතුමාහාරාජික, තාවතිංස, යාම, තුසිත, නිම්මානරති, පරනිමිතවසුත්ති . මෙවැනි දේව ලෝක.

🌺 4️⃣ චතුර්වෝකාර ලෝකය

චතුර්වෝකාර කියන්නේ :
රූපය, චිත්තය, වේදනා සහ සඤ්ඤා (හඳුනාගැනීම/අනුවාදය) යන හතරම පවතින ලෝකය.

මෙය මනුෂ්‍ය ලෝකයට අදාල වෙයි.
මනුෂ්‍යයෙක් ලෙස අපට ශරීරයක්, මනසක්,
අත්දැකීම් (වේදනා), සහ ඒවා හඳුනාගන්න හැකියාව (සඤ්ඤා) තියෙනවා.

🌼 5️⃣ පන්චවෝකාර ලෝකය

පන්චවෝකාර කියන්නේ:
රූපය, වේදනා, සඤ්ඤා, සංඛාර සහ විඤ්ඤාණ යන පස්කම් පවතින ලෝකයයි.

මෙය අභය බුදු දහම අනුව අපෙ දුක් ලෝකය,
ඒ කියන්නේ අපවර්ගී සත්තුන්ගේ ලෝකය (අපාය, තිරච්ඡාන, පේතා, අසුර් ලෝක).
මෙහි සියලු පස්වෙනි සංස්කාර ක්‍රියාකරන නිසා,
“පන්චවෝකාර ලෝකය” කියලා හැඳින්වෙනවා.

මේ වෝකාර ලෝක 5 ක් (එකවෝකාර - පන්චවෝකාර) කියන ඒවා
කෙසේ උත්පන්න වෙනවාද, කර්මය හා චිත්තසන්තානය අනුව ලැබෙන්නේ කොහොමද කියලා.

🌏 ලෝක උපපත් ක්‍රමය (Loka Uppatti Kramaya)

බුදු දහම අනුව ලෝකය  :
සත්තුන්ගේ උපපත්තිය කර්ම, චිත්ත, උතුම් භාවනා, සහ අවිද්‍යාට අයත් වේ.
එකින් එක සත්ත්වයෝ තමන්ගේ කර්ම ශක්තියට අනුව ලෝකයක උපදින්නෙය.

🌏1️⃣ ඒකවෝකාර ලෝකයේ උපපත්තිය

👉 උත්පත් වෙන ආකාරය:
අතිශයින් උතුම් අරූප ඥාණ භාවනා පුරුදු කල අරූපාවචර භාවනාවන් මගින් උපපන්න වේ.

👉 උදාහරණ:

• ආකාසානඤ්චායතන භාවනාව
• විඤ්ඤාණඤ්චායතන භාවනාව
• ආකිඤ්චඤ්ඤායතන භාවනාව
• නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන භාවනාව

මේ භාවනාවන් පුරුදු කළ සත්තුන්ගේ චිත්තසන්තානය පමණක් පවතිනවා,
රූප නැති නිසා ඒක “ඒකවෝකාර ලෝකය” බවට පත්වේ.

🌿 2️⃣ ද්විවෝකාර ලෝකයේ උපපත්තිය

👉 උත්පත් වෙන ආකාරය:
රූප ඥාණ භාවනාවන් (අනපාන, කාසිණ ආදී) පුරුදු කළ සත්තුන්ට ලැබෙයි.
මෙහි රූප පවතින නිසා චිත්ත හා රූප දෙකම ඇත.

👉 උදාහරණ:
රූපාවචර බ්‍රහ්ම ලෝකය :
(පරමාච්ඡ්‍ර, ආභස්සර, සුභකිණ්ණා, ව්‍රහ්මපාරිස්ස්ජා).

🌸 3️⃣ ත්‍රිවෝකාර ලෝකයේ උපපත්තිය

👉 උත්පත් වෙන ආකාරය:
කුසල් කර්මයන් හා දේව ලෝකයට යාමට හේතු වූ පින් කර්මයන් මගින් උපපන්න වේ.
මෙහිදී සත්තුන්ට රූපය, චිත්තය සහ වේදනා තුනම පවතිනවා.

👉 උදාහරණ:
චාතුමාහාරාජික, තාවතිංස, තුසිත ආදී දේව ලෝක.

🌺 4️⃣ චතුර්වෝකාර ලෝකයේ උපපත්තිය

👉 උත්පත් වෙන ආකාරය:
මනුෂ්‍ය කර්මයන් යහපත් හා අයහපත් කර්ම දෙකම මිශ්‍රව පවතින නිසා,
මෙහිදී රූප, චිත්ත, වේදනා සහ සඤ්ඤා යන හතරම ක්‍රියාකරනවා.

👉 උදාහරණ:
අප ජීවත් වන මනුෂ්‍ය ලෝකය.
ඒ නිසාම මෙහි දුක්, සතුට, හඳුනාගැනීම, හා ක්‍රියාවන් එකට පවතිනවා.

🌼 5️⃣ පන්චවෝකාර ලෝකයේ උපපත්තිය

👉 උත්පත් වෙන ආකාරය:
අකුසල් කර්මයන් (ලෝභ, ද්වෙෂ, මෝහ) මගින් උපපන්න වන්නා වෙයි.
මෙහි සත්තුන්ට රූප, වේදනා, සඤ්ඤා, සංඛාර, විඤ්ඤාණ යන පස්කම් සම්පූර්ණයෙන් පවතිනවා.

👉 උදාහරණ:
අපාය ලෝක (නරක, පේතා, අසුර්, තිරච්ඡාන).

මෙතනින් ඔබට පේනවා, 
ලෝක 5 ක්ම කර්ම හා චිත්ත අනුව පවතින එකම මූලික නීතියකට යටත්වෙන බවයි.
එනම් “කර්ම නියමය හා චිත්ත නියමය” කියන ධර්මයන්ට.

Q : මට රූප, වේදනා, සඤ්ඤා, සංඛාර, විඤ්ඤාණ යන පස්කම් සම්පූර්ණයෙන් පවතිනවා. එතකොට මම ඉන්නේ අපායෙද ?

🌿 “පස්කම් පවතිනවා” කියන එකේ අරුත

රූප, වේදනා, සඤ්ඤා, සංඛාර, විඤ්ඤාණ .
මේවා කියන්නේ සියලුම සත්තුන්ට (අපාය – මනුෂ්‍ය – බ්‍රහ්ම) අදාළ පස් ස්කන්ධයන්  බවයි.

අපිට මේ පස්කමම පවතිනවා කියන එකෙන් අදහස,අපිත් මේ ලෝකය තුළ ජීවත් වෙන සම්පූර්ණ සත්ත්ව භාවය පවතින බවයි.

ඒ කියන්නෙ:
ඔයාට රූපයක් (ශරීරය),
වේදනා (සතුට - දුක්),
සඤ්ඤා (හඳුනාගැනීම),
සංඛාර (සිත, ක්‍රියාවන්),
විඤ්ඤාණ (සජීවිතා - අවබෝධය)
පවතින නිසා  ඔයා සම්පූර්ණ මනුෂ්‍ය ජීවියෙක්.

🔆 එතකොට “අපාය ලෝකයේ පන්චවෝකාර” කියන එකේ වෙනස මොකක්ද?

අපාය ලෝකයේද මේ පස්කම් තියෙනවා :
නමුත් එහි ඒවා අවවිකසිත, අදුරු මනසකට යටත්, අකුසල් චිත්තවලින් පෝෂිත වෙලා පවතිනවා.

ඒ කියන්නෙ,
පස්කම් තියෙනවා කියලා අපායේ කියන එක නෙමෙයි.ඒ පස්කම් කෙසේ ක්‍රියාකරනවාද කියන එකයි විශේෂ.

🌼 උදාහරණයක්

ඔයාගේ රූපය, මනස, සංඛාර, විඤ්ඤාණය
- යහපත් කර්ම වලට, සිල්, මෛත්‍රිය, භාවනා වලට යොමු වෙලා තියෙනවානම්,
එය මනුෂ්‍ය ලෝකයේ හෝ උතුම් ලෝකයක පවතින පන්චවෝකාර සත්ත්වයෙක්.

අපායෙ පවතින පන්චවෝකාර සත්තු
- ඒම පස්කම් අකුසල් චිත්ත වලට, ලෝභ-ද්වෙෂ-මෝහ වලට යටත් වෙලා තියෙනවා.

Q2: ත්‍රිවෝකාර ලෝකයේ මනස දියුණු කරලා, දේව ලෝකයට යාමට හා නැවත මනුෂ්‍ය ලෝකයට පැමිණීම හැකිද ?

🌸 ත්‍රිවෝකාර ලෝකය කියන්නෙ මොනවද?

ත්‍රිවෝකාර ලෝකය කියන්නේ :
රූප, චිත්ත සහ වේදනා පමණක් පවතින ලෝකයයි.
මේ ලෝකය කියලා කියන්නෙ දේව ලෝකය උතුම් සංසාර භවයකි.

එතන ජීවත්වන සත්තුන්ට:

• රූපයක් තියෙනවා (දේව ශරීරය),
• චිත්තය තියෙනවා (උතුම් මනස),
• වේදනා (සතුට / ආනන්දය) පවතිනවා.

නමුත් “සඤ්ඤා” සහ “සංඛාර” මනුෂ්‍ය ලෝකයෙ පරිදි ගැඹුරෙන් නොපවතින නිසා
එය ත්‍රිවෝකාර ලෝකයක් ලෙස සැලකේ.

මනස දියුනු කරලා එම ලෝකයට යාම

ඔයා අසන “චක්කු විඤ්ඤාණය දියුනු කිරීම” කියන එක බුදු දහමේ භාවනාවෙන් විඤ්ඤාණය උත්කෘෂ්ට කිරීමක් ලෙස පැහැදිලි කළ හැක.

ඒ කියන්නෙ:

• මනස පිරිසිදු කරලා,
• ද්වෙෂ, ලෝභ, මෝහ අඩු කරලා,
• ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා තුනෙන් මනස නිරෝගී කරලා,

දේව ලෝකයට යාමට සුදුසු මනෝභාවය විකසනය කරගන්න එකයි.

🌼 භාවනාව මගින් එම මග හැදෙන්නේ කෙසේද?

දේව ලෝකයට යාමට හේතු වෙන ප්‍රධාන භාවනාවන්:

1. මෙත්තා භාවනාව (Metta Bhavana)
• මෛත්‍රිය වර්ධනය කිරීමෙන් ද්වෙෂ දුරු වෙයි.
• මෙහි පින් බලයෙන් ත්‍රිවෝකාර ලෝකයට උපපන්න විය හැක.
2. අනුස්සි භාවනාවන් (Anussati Bhavana)
• බුද්ධානුස්සතිය, ධම්මානුස්සතිය, සඞ්ඛානුස්සතිය, සීලානුස්සතිය, චාගානුස්සතිය වැනි භාවනාවන්
• මේවා මනස සන්සුන් කරලා, උතුම් සන්ත මනෝභාවයක් ඇතිකරයි.
3. අනපානසති භාවනාව (Anapanasathi)
• ශ්වාස ප්‍රශ්වාස අවබෝධයෙන් සමාධිය පිහිටුවීම.
• මේක මනස ශුද්ධ කරලා උසස් භාවනාවන්ට මාර්ගයක්.

මෙවැනි භාවනාවන් පුරුදු වුවොත්, ඔයාගේ චිත්තය දේව ලෝකයට ගමන් කරන පින් ශක්තියක් උපදවයි.

🌿 නැවත මනුෂ්‍ය ලෝකයට පැමිණීම

දේව ලෝකයේ උපදින සත්ත්වයෝ,
ඔවුන්ගේ කර්ම පිරෙන විට පරණ පින් කර්මය නිම වූ විට මනුෂ්‍ය ලෝකයට නැවත පැමිණිය හැක.

එක පවතින්නේ:

“කර්මය මගින් ලෝක උපපත් වෙයි, කර්මය නිම වූ විට නව භවයක උපත ලැබෙයි.”

ඒ කියන්නෙ ඔයා ත්‍රිවෝකාර ලෝකයට යන්න පුළුවන්, නමුත් පස්සේ නැවත මනුෂ්‍ය ලෝකයට පැමිණිය හැක. ඔයාගේ අතීත කර්ම හා වර්තමාන චිත්ත සංස්කාරය අනුව.

ලෝක වෝකාර පද්ධතිය අවබෝධ කරගැනීමෙන්,අපි සත්ත්ව භාවය පිළිබඳ ගැඹුරු දැනුමක් ලබා ගනිමු. මෙය භාවනාවෙන්, මෛත්‍රියෙන් සහ පිරිසිදු සිතින් පෝෂණය කළ විට,
අපේ මනස උතුම් ලෝකයන් වෙත ඉහළ යයි.

මාගේ තථාගතයන් වහන්සේ ලෝක විදූ නම් වන සේක!
මාගේ තථාගතයන් වහන්සේ ලෝක විදූ නම් වන සේක!
මාගේ තථාගතයන් වහන්සේ ලෝක විදූ නම් වන සේක! 

සාදු සාදු සාදු !

තෙරුවන් සරණයි! 🙏